Shrift o'lchami Rang Rasm

<< May 2024 >>
DUSECHPAJUSHYA
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  

Yangiliklarga obuna bo'lish


Hozir saytda 82 nafar foydalanuvchi Ishonch telefoni statistikasi

25 январь кунидаги таърихий саналар

×

 2020-01-25 09:38:10    102

PDF yuklash
Chop etish


25 январь 1924 йил - Францияда Халқаро мусобақа бошланган кун

1924 йил 25 январь куни Франциянинг жануби шарқида Халқаро мусобақа «Қиш спорти ҳафталиги ўтказиладиган Париждаги VIII олимпиадага бағишланган” шиори остида бошланди.

Франциянинг жануби шарқида, Шамонида, Монблан шаҳри яқинида халқаро мусобақа «Қиш спорти ҳафталиги ўтказиладиган Париждаги VIII олимпиадага бағишланган” шиори остида очилди, аниқроғи - биринчи қиш ўйинлари. 293 спортчи (улардан 13 таси аёл) 16 мамлакатдан мусобақага ташриф буюришди. Германия мамлакати айрим сабабларга кўра мусобақада иштироқ этмади. Австрия ва Венгрия таклиф этилди. Шамонидаги тадбир дастурига чанғи спорти, тез югуриш ва фигурали учиш ҳамда хоккей киритилган. Норасмий жамоалар синовида Норвегия икки баробар кўп ачко йиғиб барчадан ўзиб кетди. Иккинчи ўринни эгаллаган финнларга қараганда. Хоккей бўйича турнирда албатта, канадаликлар ғолиб бўлдилар, барча ютуқларнинг умумий жамлама  ҳисоби  110:3!


25 январь 2006 йил - Ўзбекистон Республикаси Евросиё иқтисодий ҳамжамиятига расман аъзо бўлган кун

2006 йил 25 январь -  Ўзбекистон Республикаси Евросиё иқтисодий ҳамжамиятига расман аъзо бўлган кун

Ўзбекистон Республикаси 2006 йил 25 январдан Евросиё иқтисодий ҳамжамиятига расман аъзо бўлди. Ташкилотнинг асосий мақсадлари: давлатлараро интеграциянинг энг юқори даражасини таъминланган ҳолда ўзаро савдо-сотиқда босқичма-босқич тариф ва нотариф  тўсиқларни бекор қилиш йўли билан эркин савдо зоналарини; транспорт хизматлари умумий бозорини ва ягона транспорт системасини; умумий энергетика бозорини; ягона божхона иттифоқини; ишлаб чиқариш омилларининг эркин бозорни ва уйғунлашган иқтисодий сиёсат амал қиладиган иқтисодий ва валюта иттифоқини барпо этиш ва бошқа.

25 январь 1924 йил - Олимпия ўйинларида Кёрлинг бўйича мусобақалар намойиш этилди

1924 йил 25 январда  Олимпия ўйинларида Кёрлинг бўйича мусобақалар намойиш этилди. Муз бильярдими?, муз покери ёки муз шахматими? Бу спорт турини  “муз бильярди”,  ”муз покери” ва “муз шахмати” деб аташади. 
Кёрлинг қизиқарли жамоавий спорт ўйини ҳисобланади ва у эни 4,5-5 метр, узунлиги 44-45 метрли тўғри тўртбурчак муз майдонида ўтказилади. Икки жамоа қатнашчилари (ҳар бирида 4 кишидан) кетма-кетликда муз устида оғир гранит тошини музда белгиланган нишон тарафга қаратиб, ҳаракатни махсус чўтка орқали йўналтирган ҳолда қўйиб юборишади. Бундай антиқ спорт тури  Шотландияда 16-асрда дунёга келган: айнан шу ерда кўл соҳилида 1511 йил санаси билан ишлаб чиқарилган кёрлинг учун мўлжалланган  аслаҳа топилган. Бу ўйин монастир китобларида ҳам қайд қилинган, 1541 йилдаги тарихий сана ва  шотланд  Пейсли аббатлигида сақланиб қолинган.  Ўз вақтида шотланияликлар  кёрлинг ўйинини “Шақилдоқ тошлар” деб аташган. Кёрлинг ”curling”  сўзининг ўзи тадқиқотчиларнинг фикри бўйича, шотлондларнинг “curr”, “ўкирмоқ”, “гувилламоқ “ ,”гумбурламоқ” сўзларини англатар эди. Будай номланиши табиий, чунки кёрлинг тошининг нотекис муз устида сирпаниб ўкириш, гумбурлаганга ўхшаш овоз  чиқаради. Кёрлинг ўйинининг асосий қоидалари 19 - асрнинг биринчи ярмида тасдиқланган ( улар ҳозир ҳам ўзгармаган). Олимпиада томошабинлари эса бу спорт тури тўғрисида биринчи марта 1924 йил эшитишди – ўша пайтда қишки Ўйинларда кёрлинг бўйича мусобақалар тантанали тарзда ўтказилди. 1998 йилда Ниганода кёрлинг расман олимпиа ўйинлари қаторига кирган: биринчи олтин медални Швейцариянинг эркаклар жамоаси ва Канаданинг аёллар жамоаси қўлга киритган. Аммо 2006 йил февралда Ҳалқаро Олимпиа Қўмитаси тарихни қайта кўриб, қарор қабул қилди, 1924 йилдаги кёрлинг бўйича ўтказилган мусобақани ҳам буткул олимпиа  ўйинларининг муҳим ҳодисаси деб ҳисоблаш мумкин. Шунга кўра бу спорт турида биринчи олимпиа совриндорлари ҳам алмашди: 1924 йилда олтин медални Буюк Британия ва Ирландия жамоалари қўлга киритган эди.
25 январь 2018 йил - Антропоген ландшафтлар
Ер  юзида  инсон  пайдо  бўлибдики,  тўхтовсиз  равишда  табиатга  таъсир  кўрсатиб, ундан  фойдаланиш  ва  ўзига  қулай  қилиш мақсадида  ўзгартириб келмоқда. Инсоннинг  хўжаликдаги  фаолияти  таъсири  антропоген таъсир дейилиб, унинг  оқибатида геотизимларнинг  ўзгариш  даражаси,  миқёси  ва  жадаллиги  турлича  бўлади.  Бу  бир томондан  геотизимларнинг ўзига хос табиий хусусияти билан боғлиқ бўлса, иккинчи томондан инсоннинг геотизимга таъсир  кўрсатишига  боғлиқдир.
25 январь 2005 йил - “Талабалар куни” байрами
25 январь- Россияда “Талабалар куни” байрами.
25 январь- Россияда  талабалар куни, талаба ўқув жараёнидан дам олишдек имкониятни ҳеч қачон қўлдан чиқармайди. Россияда 25 январда нишонланадиган «Талабалар куни»ни билмайдиган ва уни нишонламайдиган талаба бўлмаса керак. Россия Президентининг 2005 йил 25 январдаги фармонига кўра “Талабалари куни”ни  расман россиялик талабаларнинг “касб” байрами сифатида жорий этилди. Авваллари бу кун Москва университетининг ташкил этилиши куни эди. Бошида бу байрам фақатгина Москвада ва жуда дабдабали нишонланар эди. Бу байрамнинг бўлиб ўтишига гувоҳ бўлганларнинг айтишича, талабалар байрамини ҳар йили нишонланиши Москва учун ҳақиқий  ҳодиса  эди. Байрам икки қисмдан иборат эди: Москва университетида бўлиб ўтадиган оз давом этадиган тантанали маросим ва бутун пойтахт иштирокидаги халқ сайллари. 18-19 асрларда бу байрам университетники бўлган, кейинчалик эса ўқув йилининг якунланиши, талабалар турли мукофотлар билан тақдирланишлар муносабати билан ўтказиладиган кечалар қўшилгани учун талабаларникига айланган. Шунингдек, бу байрам талабаларнинг таътиллари бошланишига тўғри келгани учун, айнан шу кун талабалар ўртасида жуда қувноқ  нишонланади.Байрам нишонланишининг тарихий илдизлари жуда қадим бўлишига қарамай, ҳозирги 21-асрда ҳам унинг нишонланиши сақланиб қолган.
25 январь 1934 йил - Ўзбекистон халқ ёзувчиси Умарбеков Ўлмас таваллуд топган кун


Умарбеков Ўлмас (1934.25.1 – Тошкент – 1994.10.11)- Ўзбекистон халқ ёзувчиси, Ўзбекистонда хизмат кўрсатган санъат арбоби. Истеъдодли адиб Ўлмас Умарбеков тенгдошлари ва устозларининг ҳурмат-еътиборини қозониш бахтига муяссар бўлган ёзувчилардан.

Ўлмас Умарбеков 50-60-йилларда ўзбек адабиётига кириб келган сермаҳсул ва ҳозиржавоб адиблар сирасига киради. У 1934 йил Тошкентда туғилган. Ўрта мактабни тугатгач, Ўрта Осиё Давлат университетининг филология факультетига кириб, 1956 йилда уни аъло баҳолар билан битирди. «Мен ҳам ёшлигимда кўп нарсаларга қизиққанман, - деб ҳикоя қилган эди ёзувчи. - Кейинчаликучувчиликни орзу қилган эдим, боғбон ҳам бўлмоқчи бўлганман. Аммо адабиёт ҳамма орзуларимдан кучлилик қилди. Шунинг учун бўлса керак, ўрта мактабни тугатганимда, ҳеч иккиланмасдан, Тошкент дорилфунунининг филология факультетига кирдим.

Назаримда, адашмаган эканман. Энди бўлса, адабиётсиз, бадиий ижодсиз ҳаётимни тасаввур қилолмайман».

Ўлмас Умарбеков қарийб қирқ йил тинимсиз изланиш, ижод билан банд бўлди. У ўнлаб ҳикоялар, қиссалар, «Одам бўлиш қийин», «Фотима ва Зуҳра» каби романлари, «Қиёмат қарз», «Шошма, қуёш», «Оқар сув», «Суд», «Комиссия», «Кузнинг биринчи куни», «Аризасига кўра», «Курорт», «Ер ёнганда» каби драматик асарларини яратди. Шунингдек, «Икки солдат ҳақида қисса», «Ўзгаларни деб», «Қалин қорлар бағридаги учрашув» каби кинофильмлар учун сценарийлар ёзди. «Одам бўлиш қийин» романи Ўзбекистон ёшлар ташкилотининг мукофотига (1971), «Икки солдат ҳақида қисса» фильми Ҳамза номидаги Республика Давлат мукофотига (1977), «Дамир Усмоновнинг икки баҳори» қиссаси эса Н. Островский номидаги собиқ иттифоқ ёшлар ташкилотининг мукофотига (1984) сазовор бўлди.

Унинг туғилганига 50 йил тўлиши муносабати билан «Ўзбекистонда хизмат кўрсатган санъат арбоби» фахрий унвони берилди. Ва, ниҳоят, 1992 йилда «Ўзбекистон халқ ёзувчиси» деган юксак шарафга эга бўлди.

Республика радиосида оддий муҳаррир сифатида иш бошлаган Ўлмас Умарбеков узоқ йиллар давомида шу ерда бош муҳаррирбўлиб ишлади. Қарийб ўн йилга яқин «Ўзбекфильм» киностудиясига бошчилик қилди. 1982-йилга келиб, Ўзбекистон Маданият вазирининг ўринбосари, кейинроқ вазир бўлиб фаолият кўрсатди.

Кўп ўтмай, у Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмасига раис этиб сайланди (1985). Айни чоғда Осиё ва Африка ёзувчилари бирдамлик қўмитасининг раиси этиб тайинланди. Ниҳоят, 1989- 1991 йилларда Республика Вазирлар Маҳкамаси Раисининг ўринбосари бўлиб ишлади.

У қайси жабҳада, нима ишда ишламасин, ҳамиша эл-юрт ғами билан яшади. Айниқса, бадиий асарларида - улар хоҳ ҳикоя, хоҳроман, хоҳ саҳна асари бўладими, ҳамма-ҳаммасида инсонлардаги маънавий-ахлоқий фазилатларни ардоқлашга, улуғлашгаинтилди.

Ўлмас Умарбеков оғир хасталикдан сўнг, 1994 йил 10 ноябрда ҳаётдан кўз юмди. Унинг вафотидан кейин «Фотима ва Зуҳра» романи нашр этилди ва шу асар Муқимий театрида саҳналаштирилди. Ҳозирги кунда унинг номида кўча ва мактаб бор. Уч жилдлик “Танланган асарлар” ининг I ва II жилди нашрдан чиқди.

Манба: http://taqvim.uz/uzc